Ташкилоти ҷамъиятии «Мир права» пажӯҳишеро дар бораи ошкорбаёнии мурофиаи додгоҳӣ ва ошкорбаёнии иттилоъоти додгоҳӣ дар Душанбе нашр кардааст.
Директори ташкилоти ҷамъиятии «Мир Права» Гулчеҳра Холматова дар мусоҳиба бо АП гуфт, ки омӯзиши ошкорбаёнии мурофиаи судӣ ва ошкорбаёнии иттилооти судӣ моҳҳои март-апрели соли ҷорӣ дар доираи лоиҳаи «Татбиқи ҳуқуқ кушода шудани мурофиа» аз хисоби Хазинаи миллии демократия маблаггузорй карда мешавад.
Дастрасӣ ба мурофиа
«Корҳои анҷомдода нишон доданд, ки, аз ҷумла, дастрасии намояндагони ВАО, рӯзноманигорон ва ҷомеа барои иштирок дар мурофиаҳои судӣ (ҳам ҷиноӣ ва ҳам дигар намудҳои мурофиа) дар қонунгузории амалкунанда мустақиман пешбинӣ нашудааст. Дар Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи матбуоти даврї ва дигар васоити ахбори омма» муќаррар шудааст, ки «Воситањои ахбори омма њуќуќ доранд тибќи тартиби муќаррарнамудаи ќонунгузории Љумњурии Тољикистон аз маќомоти давлатї, ташкилотњо ва шахсони мансабдори онњо маълумот гиранд. Маrомоти давлатb, ташкилот[о ва шахсони мансабдори он[о ба восита[ои ахбори омма иттилооти заруриро ирсол намуда, барои шиносоb бо [уxxат[о шароити мусоид фаро[ам меоранд» (Кисми 2 моддаи 23 «Њуќуќи гирифтани иттилоот»). Баъдан дар ҳамин модда гуфта мешавад, ки мақомоти давлатӣ, ташкилотҳо ва шахсони мансабдори онҳо маълумоти таъхирнопазири дорои аҳамияти ҷамъиятиро, ки ба номгӯи маълумоти дорои сирри давлатӣ ва дигар маълумоти бо қонун ҳифзшаванда дохил нашудаанд ва омӯзиши иловагӣ талаб намекунанд, фавран пешниҳод мекунанд ( қисми 3 Қонун), ”мегӯяд Холматова.
Адвокат таъкид кард, ки на дар ин санади қонунӣ ва на дар дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва зерқонунӣ ҳуқуқи иштироки рӯзноманигорон ва дигар намояндагони ВАО, ҷомеа дар мурофиаи судӣ – дар мурофиаи ҷиноятӣ, шаҳрвандӣ, иқтисодӣ ва маъмурӣ вуҷуд надорад. идома дорад – мустақиман ва мустақиман тасдиқ карда нашудааст …
Муаллифони пажӯҳиш эътироф мекунанд, ки дар Тоҷикистон заминаи хуби меъёрию ҳуқуқӣ барои таъмини шаффофияти иттилоотии судҳо вуҷуд дорад.
«Бо вуҷуди он, ки қонунҳо танҳо меъёрҳои умумиро таҳия мекунанд, бо вуҷуди ин, номуайяниҳои сершумор аксар вақт дар татбиқи мушаххаси онҳо ба миён меоянд, бинобар ин хеле муҳим аст, ки ҳеҷ чиз, агар дар сатҳи таҳияи қонун набошад, ҳадди аққал дар сатҳи қонунгузорӣ: оё ҳадди аксар тафсилоти қонунҳо бояд иҷро карда шаванд ”мегӯяд ҳуқуқшинос.
Истифодаи таҷҳизот дар судҳо. Таҷрибаи кишвар.
Ба гуфтаи муҳаққиқон, бо иҷозати пешакӣ шумо метавонед ба толори суд телефони мобилӣ, компютерҳо, сабткунандагони овоз, аксбардорӣ ва видео ва дигар таҷҳизотро ворид кунед.
Истифодаи таҷҳизот дар судҳо. Таҷрибаи кишвар.
Ба гуфтаи муҳаққиқон, бо иҷозати пешакӣ шумо метавонед ба толори суд телефони мобилӣ, компютерҳо, сабткунандагони овоз, аксбардорӣ ва видео ва дигар таҷҳизотро ворид кунед.
“Дар Русия, ИМА ҳеҷ гуна маҳдудият вуҷуд надорад, дар Нидерландия танҳо телефони мобилӣ иҷозат дода шудааст, компютерҳо ва дигар таҷҳизотро танҳо журналистон интиқол дода метавонанд ва танҳо бо иҷозати онҳо. Ашёе, ки ба бино ворид кардан манъ аст, ба анбори даромадгоҳ дода мешаванд “гуфт ӯ.
Дар мавриди наворбардории видео Холматова мегӯяд, ки наворбардорӣ дар биноҳои корӣ танҳо бо иҷозаи маъмурият (Русия ва ИМА) сурат мегирад, дар долонҳо танҳо маълумоти расмие, ки дар долонҳо гузошта шудаанд, ва одамонро танҳо бо иҷозаи наворбардорӣ кардан мумкин аст. розигии онҳо (Русия), ё ҳама чиз ва ҳамаро ба навор гирифтан мумкин аст (ИМА), ё наворбардорӣ, мусоҳиба ва ғайра манъ аст. (Нидерландия) Дар Нидерландия, агар барои ворид шудан ба бинои суд иҷоза гирифта шуда бошад, пас он ба таври худкор ба толори суд ворид мешавад. Дар Иёлоти Муттаҳида, таҷҳизоти акс ва видеоро ҳатто ба толори суд бо рӯйпӯш овардан мумкин нест, агар иҷозати тирандозӣ вуҷуд надошта бошад (дар ҳолатҳои истисноӣ худи иҷозат дода мешавад). Дар Олмон телефони мобилиро ба бинои суд бурдан мумкин аст, аммо касе онро ба толори суд оварда наметавонад (он ба амонат гузошта мешавад ё камераҳои нигоҳдорӣ насб карда мешавад)
Дастрасӣ ба маълумот дар сайтҳо
Яке аз ҷузъҳои тадқиқот тартиби ҷойгиркунии санадҳои судӣ дар вебсайтҳои судҳо, дастрасӣ ба санадҳои судӣ барои рӯзноманигорон ва шаҳрвандоне, ки иштирокчии мурофиа набуданд.
«Ин масъала амалан дар санадҳои меъёрии Ҷумҳурии Тотористон ба ҳеҷ ваҷҳ танзим нашудааст. Дар Аврупо ва Амрикои Шимолӣ ҳар як модели миллӣ масъалаи ҳифзи маълумоти шахсиро ҳангоми пешниҳоди санади судӣ бо дархост ё интишори он дар вебсайти суд ба таври гуногун ҳал мекунад. Аммо, дар ҳама кишварҳо дастрасӣ ба санадҳои судӣ имрӯз масъалаи асосии шаффофияти иттилоотии судҳо мебошад. Илова бар ин, дар ҳама моделҳои миллӣ, шахсе, ки қарори судро талаб мекунад, набояд сабабҳои таваҷҷӯҳи худ ё ҳадафи истифодаи ин ҳуҷҷатро шарҳ диҳад ”, – таъкид кард Холматова.
Раҳбари нашрияи “Мир Права” иддао дорад, ки вебсайтҳои додгоҳҳо яке аз муҳимтарин манбаъҳои иттилооти додгоҳӣ мебошанд. Хамин тавр, дар ин рох судхо ба душворихои муайян дучор меоянд.
Коршиносон пешниҳод мекунанд, ки бо мақсади таъмини шаффофияти мурофиаи шаҳрвандӣ ва иқтисодӣ масъалаи ҷойгиркунии санадҳои қонунии эътибори қонунӣ дар вебсайтҳои мақомоти дахлдори адлия дар Интернет, инчунин дар асоси таҷрибаи пешқадами дигар кишварҳо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи таъмини дастрасӣ ба иттилоот дар бораи фаъолияти судҳо»-ро таҳия ва қабул кунанд.
Илова бар ин, онҳо пешниҳод мекунанд, ки қоидаҳо ё муқаррароти ягонае, ки фаъолияти судҳоро дар Интернет танзим мекунанд, қабул карда шаванд.
Дар ҷамъбасти сӯҳбат Гулчеҳра Холматова таъкид кард, ки тадқиқоте, ки барои кормандони соҳаи адлия, намояндагони ҷомеаи илмӣ, созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ пешбинӣ шудааст, аз се қисм иборат аст: таҳлили қонунгузории миллӣ оид ба мутобиқати он ба стандартҳои байналмилалӣ дар соҳаи ҳифзи ҳуқуқ. шаффофият ва ошкорбаёнии мурофиаи судӣ; пурсиши судяҳо, адвокатҳо ва аҳолӣ ва ниҳоят, мушоҳидаҳои мурофиаҳои Душанбе.
Дар анҷоми таҳқиқот оид ба масъалаи ошкорбаёнии мурофиаи судӣ ва ошкоро будани маълумоти судӣ хулоса ва тавсияҳо дода шуд.
